تاکنون متوجه شدهاید که به طور مداوم به سمت افرادی جذب میشوید که ویژگیهای مشابه یا مشترکی با یکدیگر دارند و در نهایت روابط شما به شکست میانجامد؟
شاید تا به حال از خود پرسیده باشید که چرا همیشه ما عاشق افراد “اشتباه” میشویم؟ پاسخ به این سوال پیچیدگیهایی دارد و ریشه در ناخودآگاه ما دارد.
چرخه تکرار ([1]RC)
بسیاری از افراد در روابط عاطفی خود الگوهای مشابه و تکراری را تجربه میکنند. این الگوها اغلب به تجربیات دوران کودکی و تعاملات اولیه با والدین و اطرافیان مرتبط هستند. برای مثال، کودکی که در محیطی پر از تنش و جدایی بزرگ میشود، ممکن است در بزرگسالی به دنبال شریک زندگیای باشد که ویژگیهای رفتاری مشابه یا حتی متضادی از والدینش را تکرار کند. این الگوهای تکراری، تلاشی ناخودآگاه برای درک، کنترل و تسلط بر موقعیتهای دردناک گذشته هستند.
گاهی اوقات، افراد جذب کسانی میشوند که ویژگیهایی دارند که به نوعی آنها را به گذشتهشان متصل میکند. این افراد ممکن است شباهتهایی به والدین یا تجربیات دوران کودکی آنها داشته باشند. این جذب شدن به افراد آشنا، ناشی از تلاش ناخودآگاه برای تایید تجربیات گذشته است؛ چرا که به طور ناخودآگاه باور داریم که تکرار آنها میتواند به درمان زخمهای عاطفیمان کمک کند.
چرا نمیتوانیم از این الگوها رها شویم؟
رهایی از الگوهای تکراری روابط عاطفی کار سادهای نیست. این الگوها عمیقا در ناخودآگاه ما ریشه دواندهاند و برای تغییر آنها به آگاهی و تلاش آگاهانه نیاز است. دلایل مختلفی وجود دارد که افراد نمیتوانند از این الگوها رها شوند:
ترس از تغییر:
ایجاد تغییر همیشه با احساس ترس و ناامنی همراه است. افراد ممکن است از رها کردن الگوهای آشنا و روبهرو شدن با ناشناختهها ترس داشته باشند.
عادت:
الگوهای تکراری بهمرور زمان به عادت تبدیل میشوند و تغییر آنها نیازمند تلاش و اراده قوی است. مغز انسان تمایل دارد کارهای روتین و آشنا را تکرار کند، بنابراین پذیرش عادتهای جدید دشوارتر است.
کمبود آگاهی:
بسیاری از افراد از وجود این الگوها در ناخودآگاه خود بیخبرند و به همین دلیل نمیتوانند آنها را شناسایی یا تغییر دهند.
راهکارهای روانکاوی برای رهایی از چرخه تکرار
افرادی که به طور ناخودآگاه به سمت افراد «اشتباه» جذب میشوند، ممکن در دام یک الگوی تکراری از روابط ناسالم گرفتار شده باشند. این الگوها میتوانند ریشه در تجارب گذشته، احساسات ناخودآگاه یا ساختارهای روانی عمیقتری داشته باشند. روانکاوی با ارائه ابزارهای مختلف و عمیق، میتواند به افراد کمک کند تا این الگوها را شناسایی کرده و آنها را تغییر دهند.در اینجا چندین راهکار روانکاوی را معرفی میکنیم که به شما کمک میکنند تا از این الگوهای تکراری رهایی یابید:
افزایش خودآگاهی و شناخت الگوهای تکراری:
اولین گام در تغییر هر الگوی ناسالم، افزایش خودآگاهی است. روانکاوی به فرد این امکان را میدهد تا الگوهای رفتاری و عاطفی خود را شناسایی کند و متوجه شود که چه عواملی باعث میشود در روابط خود به سمت افراد اشتباه جذب شود. با کمک درمانگر، فرد میتواند به عمق احساسات، باورها و تجربیات خود پی ببرد و این الگوها را در زندگی خود شناسایی کند.
بررسی تجربیات دوران کودکی و روابط با والدین:
بسیاری از رفتارهای ما در روابط بزرگسالی، ریشه در تجربیات دوران کودکی دارند. اگر فرد در دوران کودکی احساس کمبود تایید و محبت از سوی والدین یا دیگر افراد نزدیک تجربه کرده باشد، ممکن است در بزرگسالی به دنبال این تایید در روابط عاطفی باشد. تحلیل این تجربیات میتواند به فرد کمک کند تا به روابط سالمتری دست یابد و درک کند که چگونه الگوهای گذشته در انتخاب شریک زندگی تاثیرگذار هستند.
غلبه بر ترس از تغییر و مواجهه با ناشناختهها:
ترس از تغییر، ما را از شکستن الگوهای تکراری باز میدارد. بسیاری از افراد ترجیح میدهند در روابط آشنا، حتی اگر ناسالم باشند، باقی بمانند تا این که به ناشناختهها وارد شوند. روانکاوی به فرد کمک میکند تا این ترسها را شناسایی کرده، آنها را بپذیرد و گامهایی به سمت تغییر بردارد. درمانگر با استفاده از تکنیکهای مختلف، فرد را قادر میسازد تا بهصورت تدریجی این ترسها را شناسایی کند و با آنها روبرو شود و از آنها عبور کند.
تقویت عزت نفس و احساس ارزشمندی:
بسیاری از افراد جذب افراد اشتباه میشوند چون در جستجوی تایید و ارزشمندی هستند. احساس عدم کفایت یا نداشتن ارزش میتواند فرد را به سمت روابطی سوق دهد که در آنها به طور مداوم مورد سوءاستفاده قرار میگیرد. روانکاوی میتواند به تقویت عزت نفس و احساس ارزشمندی فرد کمک کند. این فرایند باعث میشود فرد از روابطی که در آنها احساس تحقیر میکند، دوری کند و در جستجوی روابطی باشد که در آنها احترام متقابل وجود داشته باشد.
شکستن وابستگیهای ناسالم و استقلال عاطفی:
افرادی که به روابط ناسالم وابستهاند، ممکن است جذب کسانی شوند که به آنها آسیب میزنند. این وابستگیها میتوانند بهصورت ناخودآگاه در فرد شکل گرفته باشند و باعث شوند که فرد احساس کند بدون آن رابطه نمیتواند زندگی کند. روانکاوی به این افراد کمک میکند تا وابستگیهای خود را شناسایی کرده و استقلال عاطفی خود را تقویت کنند. این فرایند به فرد امکان میدهد تا روابطی سالم و متوازن ایجاد کند که در آنها به جای وابستگی، از روابط به عنوان یک منبع حمایت متقابل استفاده شود.
مواجهه با الگوهای دفاعی و خود ویرانگر:
روانکاوی میتواند به افراد کمک کند تا الگوهای دفاعی مانند انکار یا سرکوب را شناسایی و تغییر دهند. بسیاری از افراد به صورت ناخودآگاه از الگوهای دفاعی استفاده میکنند تا احساسات دردناک یا ترسهای خود را از یاد ببرند. اما این الگوها روابط را پیچیده و مشکلساز میکنند.
درمانگر با کمک فرد، به شناسایی این الگوها و مواجهه با آنها کمک میکند و این امکان را فراهم میآورد که فرد بتواند درک عمیقتری از خود و روابط خود پیدا کند.
آموزش مهارتهای ارتباطی سالم و حل تعارض:
ضعف در مهارتهای ارتباطی میتواند روابط را ناکام کند. افرادی که در روابط خود به درستی ارتباط برقرار نمیکنند، ممکن است گرفتار سوءتفاهم یا درگیری های مکرر شوند. روانکاوی به افراد کمک میکند تا مهارتهای ارتباطی و حل تعارض را یاد بگیرند. این مهارتها به فرد کمک میکنند تا بتواند به طور موثرتر با شریک زندگی خود ارتباط برقرار کند و در مواقع بروز مشکل، به جای درگیر شدن در الگوهای مخرب، به راه حلهای سازنده دست یابد.
پذیرش و بخشش خود:
بخشیدن خود و پذیرش اشتباهات گذشته، گامی ضروری برای رهایی از چرخه تکرار است. بسیاری از افراد به دلیل احساس گناه و شرم از اشتباهات گذشته خود در روابط به دنبال افراد ناسالم میروند تا احساس تایید و پذیرفته شدن پیدا کنند.
روانکاوی به فرد کمک میکند تا از این احساسات گناه رها شود و خود را به دلیل اشتباهات گذشته ببخشد. پذیرش این که هیچکس کامل نیست و همه ما در مسیر رشد خود با چالشها روبرو میشویم و گاها اشتباه میکنیم، میتواند به فرد کمک کند تا به سوی روابطی سالمتر حرکت کند.
نتیجهگیری
جذب افراد اشتباه و تکرار الگوهای ناسالم در روابط عاطفی، تنها یک الگوی رفتاری نیست؛ بلکه نشانهای از نیاز به بررسی عمیقتر ناخودآگاه و تجربیات گذشته است. با استفاده از تکنیکهای روانکاوی و افزایش خودآگاهی، افراد میتوانند این چرخههای تکراری را بشکنند و روابطی آگاهانهتر، سالمتر و متعادلتری ایجاد کنند. این فرآیند نه تنها به درک بهتر خود و دیگران منجر میشود، بلکه به فرد کمک میکند تا به سمت رشد و بهبود در زندگی عاطفی خود گام بردارد.
سخن سردبیر
این مقاله با پرسش «چرا عاشق افراد اشتباه میشویم؟» به بررسی نقش تجربیات کودکی و تعاملات اولیه در شکلگیری این الگوها میپردازد. ترس از تغییر، عادتهای دیرینه و کمبود آگاهی، افراد را به روابط ناسالم میکشاند.روانکاوی به شما کمک میکند تا با افزایش خودآگاهی، بررسی دقیق تجربیات گذشته و تقویت عزت نفس، این چرخه تکراری را بشکنید. اگر میخواهید از این چرخه تکراری رهایی یابید، فرم تراپی را تکمیل کنید.
[1] repetition compulsion